Kanaat Önderi

Author/s:

Year: 2019 Vol: 1 Number: 1

Abstract

Geleneğin, sosyokültürel, dini vb. değerler üretmekle kalmayıp kendisinin bizatihi bir değer arz ettiği Türkiye, modern düşüncenin fırtınasından nasibini almış ve almaya devam etmektedir. Her yöresinde farklı kamusallık ve gelenekler üretilen Türkiye, hem modernitenin hem de yerel olan değerlerin gerilimli bir ilişkisine sahne olmaktadır. Bu gerilimden dolayı, gerek kamusal gerekse özel alandaki ilişkilerin yapısında önemli dönüşümler yaşanmaktadır. Ancak modernizmin düzleştirici doğasına mukavemet eden pek çok veriyi taşıyan Türkiye’nin her yöresinde, bölgesinde farklı kurumsal kimlikler mevcuttur. En temelde yakın, yüz yüze ilişkilerin ürettiği farklı birliktelikler ve bu birlikteliklerden hâsıl olan birbirinden farklı biçimlerde kurumsallaşmış rollerin varlığı görmezden gelinmemelidir. Doğu Anadolu da böylesi farklı kamusallıklar ve kurumsal tiplerin (kanaat önderi gibi) hayat bulduğu bir yerdir. Aşiret toplumsallaşması vesilesiyle, mezkûr tipoloji, toplumda önemli bir boşluğu doldurmaktadır. Genel çerçevede Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da üretilmiş ve devam eden bir liderlik tipini ele almak, geleneğin nasıl geliştiği hakkında farklı bir açıklamayı sunacaktır. Birer kavram ve tipoloji örneği sergileyen “kanaat önderi” terkibi üzerine odaklanan bu çalışma, kanaat önderi kavramıyla cisimleşmiş tiplerin izlerini sürmüştür. Çalışmada bir kanaat önderi tipolojisi oluşturulmaya çalışılmıştır. Ağrı ili örneğinde ve bu evrende nitel araştırma tekniklerinin imkân ve sınırlılıkları çerçevesinde belirlenen örneklemle; çalışmada, kanaat önderlerinin kim oldukları açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın teorik çerçevelerinde, modernite ve gelenek kavşağında yer alan, bilgi ve kanaat kavramları üzerine bir tartışma yürütülmüştür. Kanaat önderi, tipini var eden meşruiyet zemininin ne olduğu, kavrama yüklenen anlam çerçevesinde ele alınmıştır. Bu bağlamda, kanaat kavramı, lider, önder, toplumsal tip gibi kavramlar üzerine bir değerlendirme gerçekleştirilmiştir.

Keywords
toplumsal tip, liderlik, kanaat önderi, aşiret, açık ve kapalı toplumlar