Çiftler Arasındaki Eğitim Seviyesi Farkının Evlilik İçi Çatışmalarda Kullanılan Davranış Türleri Üzerine Etkileri

Author/s: Zübeyir Nişancı, Nisa Özer, A. Betül Aydın

Year: 2022 Vol: 4 Number: 2

Abstract

Bu çalışma, çiftler arasındaki eğitim seviyesi farkı ve çiftlerin evlilik içi çatışmalarda kullandıkları çeşitli davranış türleri (stratejileri) arasındaki ilişkiyi araştırmaktadır. Bu bağlamda makale, çiftler arası eğitim seviyesi farkının (kadın ve erkek tarafından rapor edilen) eşler arası çatışmalarda kullanılan stratejilere etkisini incelemektedir. Bu amaçla, 9.636 çifti, dolayısıyla 19.272 bireyi kapsayan, ulusal temsili 2016 Türkiye Aile Yapısı Araştırması (TAYA) kapsamında toplanan veriler nicel analiz yöntemleri ile incelenmektedir. Ayrıca analizlerde çiftler cinsiyetlerine göre (kadın ve erkek) gruplandırılmakta ve karşılaştırılmaktadır. TAYA, evli çiftlere, evlilik içi çatışmalarda kendilerinin ve eşlerinin verebileceği 11 tür yanıtın sıklığını sormuştur. Bu makalede, açıklayıcı faktör analizini kullanarak bu 11 maddeden üç boyut belirlenmiştir: (1) Sözlü şiddet, (2) pasif şiddet ve (3) fiziksel şiddet. Tüm insan ilişkilerinde olduğu gibi evli çiftler arasında da çok çeşitli sebeplerden ötürü anlaşmazlıklar doğabilmekte ve eşler arası eğitim seviyesi farkı da bu sebeplerden biri olarak düşünülmektedir. İki farklı ölçek geliştirilen bu çalışmada, eşler arası eğitim seviyesini ölçmek için de üç boyuttan oluşan bir ölçek kullanılmıştır: (1) Kadın-erkek eğitim seviyesi denk olduğu boyut, (2) kadının eğitim seviyesi olarak erkekten yüksek olduğu boyut ve (3) erkeğin eğitim seviyesi olarak kadından yüksek olduğu boyut. Analizler eşlerin eğitim seviyesi farkına bağlı olarak evlilik içi çatışmada başvurdukları çatışma yönteminin farklılık gösterildiğini ortaya koymaktadır. Örneğin kadının erkeğe göre daha eğitimli olduğu durumlarda erkeklerin şiddet ve ceza yöntemlerine başvurması azalırken pasif tepkileri belirgin bir şekilde yükselmektedir.  

Keywords
Çiftler Arası Eğitim Seviyesi Farkı • Evlilik İçi Çatışma • Sözlü Şiddet • Pasif Şiddet ve Fiziksel Şiddet