Mekân ve Yaşlılık: İstanbul’un Farklı Bölgelerinde Yaşlılık ve Mekânsal Pratikler

Author/s:

DOI: https://dx.doi.org/10.51448/tde.2022.2

Year: 2022 Vol: 4 Number: 1

Abstract

Sosyolojinin gündemine aldığı güncel meseleler arasında, yaşlılık konusu önemli bir araştırma problemi olarak karşımıza çıkmaya başlamıştır. Değişen Türkiye şartları çerçevesinde içinde bulunduğumuz dönemde ‘‘yaşlılık’’ meselesi farklı bir konum kazanmıştır. Toplumsal konular ele alınırken hali hazırda yaşlanan nüfusa sahip bir ülke konumuna geçişimizin önemi, son birkaç yıldır fark edilmekle birlikte, bu yeni oluşuma bağlı değişim ve dönüşümler başlanmıştır. Bu çalışma, yaşlılık meselesini konu edinerek, bireyin mekândan bağımsız düşünülemeyeceğini ön planda tutarak, yaşlıların mekân ile ilişkisine odaklanmaktadır. Kentte yaşayan yaşlıların, mekân ile ilgili memnuniyetlerinin nasıl olduğu, kendilerini yaşadıkları yere ait hissedip hissetmedikleri, mekânsal değişime tepkileri, mekânın onlara hangi imkânları sağladığı, mekânın onlar için bütünleştirici mi yoksa ayrıştırıcı bir tavır mı sergile- diği gibi sorular, bu araştırma için temel soruları oluşturmaktadır.

Bu çalışma kapsamında araştırma sorularının içeriğini yaşlıların mekân algıları, aidiyetleri ve beklentilerine ilişkin görüşleri Henri Lefebvre’in mekân kavramına yaklaşımı perspektifinde ele alınmıştır. Araştırma çerçevesinde, yaşlı bireylerin me- kânsal pratiklerinin okunmasına yönelik, farklı habituslarda yaşayan 65 yaş ve üzeri kişilerle görüşme sağlanmış, yaşlı bireylerin mekânsal ilişkileri analizi yapılmış ve yaşlıların mekâna ilişkin paylaşımları ön plana çıkarılmıştır. Bu bağlamda İstanbul ilinde iki farklı semt örneği ele alınarak, mekânsal değişim, mekânın üretimi, me- kân algısı ve yaşlı bireylerin mekâna yönelik ilişkilerinin değerlendirmesine yönelik bir çalışma sunulmuştur. Çalışma kapsamında Kadıköy ve Bağcılar ilçeleri seçilerek, 65 yaş ve üzeri bireylerden oluşan örneklem seçimi ile Kadıköy’de ve Bağcılar’da ika- met eden on kişi ile mülakat yapılmıştır.

 

Keywords
Henri Lefebvre, Mekân, Mekân Algısı, Mekânın Üretimi, Yaşlılık