Göçmenlerin Kente Uyumunda Hemşeri Derneklerinin Etkisi: İstanbul Konyalılar Derneği

Author/s: Mustafa Kaya

Year: 2020 Vol: 2 Number: 2

Abstract

1950’den sonra tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de demokrasi, insan hakları, refah devleti ilkeleri ön plana çıkmış ve ülkenin siyasal durumunda önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Kırsal alanlarda toprağın parçalanması, tarımdaki makineleşme, artan nüfusla birlikte istihdam sorunu yaşayan insanlar iş bulmak amacıyla kentlere yönelmiştir. Bu noktada kente göç edenlerin yaşadığı en önemli sorunlardan biri de kente uyum olmuştur. Kırsaldan taşınan kültürel değerlerin, kentsel değerler ve yaşam tarzları ile çatışması temel bir sorun olarak su yüzüne çıkmıştır. Bu süreçte göçmenler yaşadıkları barınma, istihdam ve uyum sorunlarının çözümünde hemşerilerinin desteğinden istifade etmiştir. 1970’lere gelindiğinde ise göçmen ağları hemşeri dernekleri üzerinden kurumsal bir nitelik kazanmıştır. Bu minvalde çalışmamız, İstanbul’a göç eden Konyalı göçmenlerin kente uyum sürecinde İstanbul Konyalılar Derneğinin etkisini araştırmayı amaçlamaktadır. İstanbul’un örneklem olarak seçilmesinde göçte çekici faktörleri (iş imkânı, sosyal imkânlar vs.) bünyesinde barındırması etkili olmuştur. Araştırmada bulgular 4 temada incelenmiştir. Dernek ve göçmen ilişkisi temasında üyelerin dernek ile ilişkilerinin sorgulandığı ve sonucunda üyelerinin dernek ile ilişkilerinin zayıfladığına dair bir sonuca ulaşılmıştır. Araştırmada Konya’dan göç eden bireylerin (eğitim seviyesi, göç etme nedeni vs.) profillerinin değiştiğine dair bir sonuca ulaşılmıştır. Konyalılar Derneğinin üyeleriyle değişen ilişkisi artık nostaljik ve kültürel özü hatırlatmaya yönelik aktivitelerle donatıldığı bilgisine ulaşılmıştır Araştırmanın son teması olarak Konyalılar Derneğinin faaliyetlerindeki dönüşüm başlığı işlenmiştir. Bu başlık içerisinde derneğin kuruluş aşamasında gerçekleştirdiği faaliyet alanlarından günümüzde gerçekleştirdiği faaliyet alanlarına dair geniş bir açıklama sunulmuştur. Sonuç olarak ele alınan araştırma da artan göç hareketliliği ve sosyal, ekonomik vb. nedenlerin farklılaşması neticesinde Konyalılar Derneği özelinde hemşeri derneklerinin vizyon olarak değişim ve dönüşüm içerisinde olduklarını, göçmen ve dernek ilişkisinin değiştiğini ve derneklerin faaliyet alanlarının içeriğinin oluşmasındaki amaçların değiştiğine dair yorum getirilebilir.

Keywords
hemşeri dernekleri, İstanbul Konyalılar Derneği, iç göç, kente uyum, kültürel etkinlikler